Υπαρχει ζωη στην Ευρωπη;

Όχι απαντούν οι επιστήμονες. Ο ωκεανός που υπάρχει στον δορυφόρο Ευρώπη (και συγκέντρωνε τις περισσότερες πιθανότητες για ύπαρξη μορφών ζωής) είναι πάρα πολύ όξινος (πε -χα = 2,6)

Αμερικανοί ερευνητές που μελετούν την Ευρώπη, τον παγωμένο δορυφόρο του Δία, υποστηρίζουν ότι ο υπόγειος ωκεανός που πιθανότατα υπάρχει κάτω από το παχύ στρώμα πάγου δεν διαθέτει ευνοϊκές για την ανάπτυξη της ζωής συνθήκες. Η Ευρώπη μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν το πιθανότερο σημείο ύπαρξης ζωής στο ηλιακό μας σύστημα.

Η Ευρώπη

Η Ευρώπη είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος δορυφόρος του Δία. Εχει διάμετρο 3122 χλμ (10% μικρότερη από τη διάμετρο της Σελήνης). Ο δορυφόρος διαθέτει μια αραιότατη ατμόσφαιρα από οξυγόνο και μία από τις πλέον λείες επιφάνειες στο ηλιακό μας σύστημα. Η Ευρώπη ανακαλύφθηκε τον Ιανουάριο του 1610 από τον Γαλιλαίο.
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι το στρώμα πάγου εκτείνεται σε βάθος δεκάδων χιλιόμετρων από την επιφάνεια και κάτω από αυτό υπάρχει ένας ωκεανός. Η ύπαρξη του υπόγειου ωκεανού στην Ευρώπη έχει εξάψει τη φαντασία ειδικών και μη εδώ και δεκαετίες για το τι μπορεί να υπάρχει μέσα σε αυτόν. Ο κορυφαίος συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας Αρθουρ Κλαρκ ήταν από τους πρώτους που αναφέρθηκε στην ύπαρξη ζωής στην Ευρώπη. Την έκανε μάλιστα κεντρικό σκηνικό σε μια από τις συνέχειες της περίφημης «Οδύσσειας του Διαστήματος».

Τα σουλφίδια

Επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Νότιας Φλόριδας μελέτησαν τα χημικά στοιχεία που βρίσκονται στην επιφάνεια της Ευρώπης και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι χημικές διεργασίες που λαμβάνουν χώρα εκεί καθιστούν εξαιρετικά δύσκολη αν όχι αδύνατη την ανάπτυξη ζωής.
Στην Ευρώπη αφθνούν μεν το υπεροξείδιο υδρογόνου και το οξυγόνο που είναι βασικοί παράγοντες για την ανάπτυξη ζωής αλλά, σύμφωνα με τους ερευνητές, στις ιδιαίτερες συνθήκες της Ευρώπης είναι πολύ πιθανό να συντελούνται σε μεγάλη κλίμακα αντιδράσεις με ενώσεις του θείου που ονομάζονται σουλφίδια, παράγοντας άλλες ενώσεις, όπως θειϊκό οξύ, που δεν ευνοούν την ανάπτυξη ζωής.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι η οξύτητα του ωκεανού της Ευρώπης είναι πιθανό να βρίσκεται σε επίπεδα 2,6 pH, παρόμοια δηλαδή με εκείνη ενός αναψυκτικού τύπου κόλα. «Δεν πρόκειται για φιλικές για τη ζωή συνθήκες» αναφέρει ο Μάθιου Πάσεκ, μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Ο Εγκέλαδος

Τα τελευταία χρόνια διαπιστώθηκε ότι και ο Εγκέλαδος, το παγωμένο φεγγάρι του Κρόνου, διαθέτει πιθανώς μια θάλασσα κάτω από το μόνιμο στρώμα πάγου. Οι διαστημικές υπηρεσίες μελετούν εδώ και πολύν καιρό τη διοργάνωση μιας αποστολής εξερεύνησης σε κάποιον από τους δύο δορυφόρους και μάλιστα για διαφόρους λόγους φαινόταν ότι προβάδισμα έπαιρνε ο Εγκέλαδος.
Αν ληφθούν υπόψη και τα ευρήματα της νέας έρευνας ίσως η προσπάθεια επικεντρωθεί τελικά μόνο στον δορυφόρου του Κρόνου όπου εκτιμάται ότι ο ωκεανός είναι πολύ πιο κοντά στην επιφάνεια από ό,τι στην Ευρώπη και άρα θα είναι πιο εύκολη η προσέγγιση σε αυτόν. Τα σχέδια εξερεύνησης αφορούν την εκτόξευση μια βολίδας η κάποιου άλλου μηχανισμού που θα τρυπήσει τον πάγο και όταν φτάσει στο νερό θα απελευθερώσει κάποια συσκευή η οποία θα αναζητήσει την ύπαρξη ζωής εκεί.

πηγή: http://news.in.gr/

Περισσοτερα...

Παιδικη παχυσαρκια

Ένα από τα δυσκολότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο παιδίατρος είναι η παιδική παχυσαρκία. Δυστυχώς, η συχνότητά της φαίνεται να αυξάνει παράλληλα με την αύξηση των κινδύνων της στην ενήλικη ζωή. Η παχυσαρκία στις ημέρες μας έχει πάρει διαστάσεις "επιδημίας" και για τις προηγμένες χώρες αποτελεί σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας. Πού όμως βρίσκεται η ρίζα του κάκου. Ο Αγγλος ποιητής William Wordworth έλεγε ότι "το παιδί είναι ο πατέρας του ανθρώπου". Μήπως λοιπόν η εξήγηση για το υπερβολικό βάρος του παχύσαρκου βρίσκεται στην παιδική του ηλικία; Στις ΗΠΑ υπολογίζεται ότι ένα στα τέσσερα παιδιά είναι υπέρβαρο! Πριν από όλα, πρέπει να δοθεί ένας σωστός ορισμός της παιδικής παχυσαρκίας. Ένας ενήλικος έχει σταθερό ύψος και με το πέρασμα του χρόνου το μόνο που μπορεί να αλλάξει είναι το βάρος του. Στο ύψος του αντιστοιχεί ένα ιδανικό βάρος με μία απόκλιση. Αν το βάρος του είναι μεγαλύτερο από την τιμή της υψηλότερης απόκλισης, θεωρείται υπέρβαρος.
Το παιδί από τη γέννησή του μέχρι την ηλικία των 19 έως 20 ετών παρουσιάζει μία αύξηση του βάρους αλλά και του ύψους. Αν αυτά τα δύο μεγέθη αυξάνουν κατά τρόπο αρμονικό, το σώμα έχει σωστές αναλογίες. Αν η αύξηση του βάρους είναι ταχύτερη από την αύξηση του ύψους, το παιδί είναι υπέρβαρο. Έπειτα από μελέτες που έχουν γίνει σε χιλιάδες παιδιά, έχουν καθοριστεί ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές βάρους και ύψους για κάθε ηλικία με μία απόκλιση. Στο βιβλιάριο υγείας του παιδιού υπάρχουν διαγράμματα, στα οποία φαίνεται πόσο πρέπει να είναι το ύψος σε σχέση με την ηλικία και πόσο πρέπει να είναι το βάρος σε σχέση με το ύψος. Για να καταλάβουν λοιπόν οι γονείς αν το παιδί τους είναι χοντρό, πρέπει να ζητήσουν από το γιατρό να το ζυγίσει, να το μετρήσει και να ελέγξει τις αναλογίες του με βάση τα διαγράμματα του βιβλιαρίου υγείας, ή να χρησιμοποιήσετε ένα από τα εργαλέια μας στους "μετρητές υγείας" που ονομάζετε "διακύμανση βάρους / ύψους για παιδιά / βρέφη". Το πιο πρώιμο σημείο πάχυνσης είναι μία μεγάλη αύξηση βάρους τον πρώτο χρόνο ζωής. Αν το παιδί πάρει περισσότερα από 7,5 κιλά, οι πιθανότητες να γίνει παχύσαρκος ενήλικος είναι τριπλάσιες από ένα άλλο παιδί. Το δεύτερο ερώτημα είναι ποια παιδιά κινδυνεύουν να παχύνουν περισσότερο.
Δυστυχώς και εδώ "αμαρτίες γονέων παιδεύουσι τέκνα". Έχει, δηλαδή, παρατηρηθεί ότι, όταν και οι δύο γονείς είναι παχύσαρκοι, στο 80% των περιπτώσεων, το παιδί θα είναι επίσης παχύσαρκο. Όταν μόνο ο ένας γονέας είναι παχύσαρκος, το παιδί είναι και αυτό παχύσαρκο, στο 40% των περιπτώσεων. Απεναντίας, όταν και οι δύο γονείς έχουν φυσιολογικό βάρος, το παιδί γίνεται παχύ μόνο στο 7% των περιπτώσεων. Παρά τις εκτεταμένες έρευνες δεν είναι ακόμη γνωστό σε ποιο ποσοστό ευθύνεται η κληρονομικότητα και σε ποιο ο τρόπος ζωής. Αυτό συμβαίνει γιατί οι γονείς δίνουν στο παιδί τα γονίδια τους, αλλά και το ανατρέφουν με τις δικές τους συνήθειες. Μία γενετική πληροφορία χρειάζεται και το κατάλληλο περιβάλλον για να εκφραστεί και, όταν λέμε περιβάλλον, εννοούμε τον τρόπο ζωής του παιδιού, δηλαδή τη διατροφή και τη φυσική άσκηση. Τα παχύσαρκα παιδιά είναι σε σχέση με τα υπόλοιπα λιγότερο κινητικά, βλέπουν πολύ περισσότερη ώρα τηλεόραση και παίζουν με ηλεκτρονικούς υπολογιστές πιο συχνά. Επίσης, τρώνε περισσότερα λιπαρά και λιγότερους υδατάνθρακες, λιγότερο ή καθόλου πρόγευμα, ενώ, αντίθετα, απολαμβάνουν ένα πιο πλούσιο δείπνο. Ποιος όμως φταίει γι' αυτό; Κατά κύριο λόγο οι γονείς. Η διατροφή των παιδιών είναι πράγματι ένας καθοριστικός παράγοντας στη διαμόρφωση της σύστασης του σώματος. Τα λιποκύτταρα είναι τα κύτταρα του σώματος που είναι εξειδικευμένα στην αποθήκευση του λίπους. Το μέγεθός τους αυξάνεται μέχρι την ηλικία των έξι χρόνων -και ειδικά τον πρώτο χρόνο της ζωής του παιδιού- ενώ από τα επτά έως τα είκοσι αυξάνεται ο αριθμός τους. Αν εμφανιστεί παχυσαρκία στα πρώτα χρόνια της ζωής, λέγεται υπερτροφική και μπορεί να είναι παροδική, ενώ, εάν εγκατασταθεί μετά το έκτο έτος της ηλικίας, λέγεται υπερπλαστική και είναι μονιμότερη. Μερικές μελέτες έδειξαν ότι οι δύο κρίσιμες περίοδοι αύξησης του λίπους είναι στα έξι χρόνια και η εφηβεία. Το τρίτο ερώτημα που γεννιέται είναι αν υπάρχει ή όχι συσχέτιση της παιδικής παχυσαρκίας με την παχυσαρκία των ενηλίκων. Έχει παρατηρηθεί ότι περίπου τα μισά από τα παιδιά που είναι υπέρβαρα σε ηλικία ενός έτους συνεχίζουν να είναι υπέρβαρα και μετά τα 21 τους. Αντίθετα, από τα παιδιά που είναι λεπτά ή κανονικά ενός έτους, μόνο 20% θα γίνουν παχύσαρκα στα 21 τους. Χρειάζονται όμως ακόμη πολλές μελέτες και πολυετής παρακολούθηση για να αποσαφηνιστεί εάν η παιδική παχυσαρκία συνεχίζεται και κατά την ενηλικίωση.
Αντίθετα, τα άμεσα αποτελέσματα της παχυσαρκίας στην παιδική ηλικία είναι γνωστά:
1. Τα παχύσαρκα παιδιά είναι συνήθως ψηλότερα από τα υπόλοιπα.
2. Στα παχύσαρκα κορίτσια αρχίζει νωρίτερα η έμμηνος ρήση.
3. Αγόρια και κορίτσια έχουν τεράστια κοινωνικά και οικογενειακά προβλήματα λόγω του βάρους τους, γεγονός που τους δημιουργεί έντονα συμπλέγματα κατωτερότητας, ψυχολογική αστάθεια και πολλές φορές περιθωριοποίηση.
Όπως και για τις περισσότερες ασθένειες, η ιατρική προσφέρει καλύτερες υπηρεσίες όταν καλείται να προλάβει παρά να θεραπεύσει. Αυτήν τη στιγμή τα μόνα όπλα κατά της παιδικής παχυσαρκίας είναι η σωστή διατροφή και η συστηματική άσκηση.

Διάγνωση της παχυσαρκίας

Η έγκαιρη αναγνώριση της παχυσαρκίας, όπως και η βαρύτητά της αντιπροσωπεύουν τα πρώτα βήματα για τη θεραπευτική αντιμετώπισή της. Οι πλέον συχνά χρησιμοποιούμενοι δείκτες για τον καθορισμό της παχυσαρκίας είναι αφενός ο δείκτης σωματικής μάζας (βάρος σε κιλά/ανάστημα σε μέτρα) αφετέρου το πάχος της δερματικής πτυχής του τρικέφαλου. Και οι δύο αυτές μέθοδοι έχουν πλεονεκτήματα, αλλά και μειονεκτήματα.
Για τον κλινικό είναι σημαντική η διαφοροδιάγνωση μεταξύ παιδιών με υπερβολικό βάρος από τα λιπόσαρκα. Ο όρος "υπέρβαρος" πρέπει να περιορίζεται μόνο στα άτομα με αυξημένη εναπόθεση λίπους. Συνήθως, το βάρος ακολουθεί τις ίδιες εκατοστιαίες θέσεις με το ανάστημα. Η σωματική διάπλαση όμως μπορεί να προκαλεί διαφορές της τάξης του 20% από το μέσο βάρος του ίδιου φύλου, αναστήματος και πάχους δερματικής πτυχής. Συνεπώς τα παιδιά, των οποίων το βάρος υπερβαίνει το 120% σε σχέση με το ανάστημα, θεωρούνται υπέρβαρα. Η κατά 20% υπέρβαση του βάρους σε σχέση με το ανάστημα αντιστοιχεί στην 95η εκατοστιαία θέση. Κατόπιν τούτου, η θέση αυτή μπορεί να αποτελεί πρακτικό διαγνωστικό κριτήριο για την παιδική παχυσαρκία.

Επιδημιολογία της παχυσαρκίας

Οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση παχυσαρκίας ποικίλλουν ανάλογα με το φυσικό και το κοινωνικό περιβάλλον. Αύξηση της παχυσαρκίας παρατηρείται το χειμώνα και την άνοιξη, ιδιαίτερα μάλιστα στις πόλεις. Πιθανότατα η έλλειψη άσκησης και η διαθεσιμότητα ορισμένων παχυντικών τροφών να είναι οι σημαντικότεροι παράγοντες της διαφόρου γεωγραφικής κατανομής της παχυσαρκίας. Σημαντικός φυσικά είναι ο ρόλος της οικογένειας. Η παχυσαρκία των γονέων, το υψηλότερο κοινωνικοοικονομικό επίπεδο, η υψηλότερη εκπαίδευση και οι ολιγομελείς οικογένειες συνδέονται με παιδική παχυσαρκία. Μαζί με τα παραπάνω, η καθιστική ζωή και η αγορά ακατάλληλων τροφίμων, τα οποία διαφημίζονται στην τηλεόραση, είναι επίσης σημαντικοί παράγοντες που προκαλούν παχυσαρκία.

Γενετική προδιάθεση

Η παχυσαρκία οφείλεται σε ένα βαθμό στην κληρονομικότητα, όπως έχει αποδειχθεί σε υιοθετημένα παιδιά ή μονοζυγώτες διδύμους. Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες είναι όμως σημαντικότεροι, ιδιαίτερα εκείνοι που αυξάνουν τη θερμιδική πρόσληψη ή ελαττώνουν την ενεργειακή κατανάλωση.

Ενεργειακή κατανάλωση

Η ενεργειακή κατανάλωση υποδιαιρείται στην ενέργεια που καταναλώνει ο βασικός μεταβολισμός, τη θερμική δράση των τροφών και τη δραστηριότητα. Ο βασικός μεταβολισμός υπολογίζεται στο 50 έως 60% της ολικής καταναλώσεως. Η θερμική δράση των τροφών υπολογίζεται στο 10% περίπου της ολικής ημερησίας καταναλώσεως, ενώ το υπόλοιπο καταναλώνεται από τη δραστηριότητα. Συζητείται αν πριν από την εμφάνιση παχυσαρκίας μειώνεται κάποιος από τους παράγοντες ενέργειας που καταναλώνονται.
Συγκεκριμένα για τα βρέφη, έχει αποδειχθεί ότι η συνολική ενεργειακή κατανάλωση αποτελεί παράγοντα κινδύνου για εμφάνιση παχυσαρκίας στο πρώτο έτος ζωής. Υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η ολική κατανάλωση από παιδιά παχύσαρκων γονέων είναι ενίοτε χαμηλότερη από αυτά που έχουν φυσιολογικούς γονείς.

Παράλληλες διαγνώσεις

Περίπου το 1% όλων των περιπτώσεων παιδικής παχυσαρκίας οφείλεται σε διάφορα σύνδρομα ή ενδοκρινοπάθειες.

Ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις

Η παχυσαρκία επηρεάζει σημαντικά την αύξηση αλλά και προκαλεί ποικιλία μεταβολών των ψυχοκοινωνικών και των φυσιολογικών λειτουργιών. Ο κίνδυνος για διατήρηση της παιδικής παχυσαρκίας και στην ενήλικη ζωή απασχολεί πολύ συχνά το παιδί και το περιβάλλον του. Στις περισσότερες μελέτες ο κίνδυνος αυτός υπολογίζεται στο 25 με 50%. Πλέον σημαντικοί παράγοντες κινδύνου είναι η ηλικία εμφανίσεως ,καθώς και η βαρύτητα της παχυσαρκίας. Η όψιμη εμφάνιση και η αυξημένη βαρύτητα αυξάνουν την πιθανότητα επιμονής της παχυσαρκίας. Έχει μάλιστα παρατηρηθεί και συσχέτιση της παχυσαρκίας στην ενήλικη ζωή με τη δεύτερη έξαρση αυξήσεως του λίπους που συμβαίνει περίπου σε ηλικία έξι ετών.
Πρώιμη αύξηση πιθανολογεί παχυσαρκία, ενώ η όψιμη μικρότερο κίνδυνο. Δυστυχώς, ακόμη και παιδιά έξι ετών συνδέουν αρνητικά πρότυπα με την εικόνα του παχύσαρκου παιδιού. Προκειμένου να αποφύγουν τα πειράγματα, τα παχύσαρκα παιδιά συναναστρέφονται μικρότερά τους. Το αυξημένο τους μέγεθος οδηγεί σε εσφαλμένη εκτίμηση της ηλικίας τους και σε αυξημένες απαιτήσεις από τη συμπεριφορά τους.
Έχουν επίσης περιγραφεί σε παχύσαρκα παιδιά διαταραχές της εικόνας του εαυτού τους. Ευτυχώς, οι περισσότερες επιπλοκές της παχυσαρκίας δεν παρουσιάζονται στην παιδική ηλικία. Ασφαλώς όμως μειώνεται το προσδόκιμο ζωής των παιδιών αυτών.

Πρόληψη και θεραπεία

Ο παιδίατρος οφείλει να διαπιστώνει έγκαιρα τους παράγοντες κινδύνου για παχυσαρκία, αρχίζοντας από τους υπέρβαρους γονείς. Ταχύς ρυθμός αυξήσεως του βάρους των βρεφών ή παιδιών είναι ένδειξη για τροποποίηση στις συνήθειες διατροφής και άσκησης. Θα πρέπει να γίνει μερική αντικατάσταση του λίπους της τροφής με υδατάνθρακες και να αυξηθεί η σωματική άσκηση.

Του Χ.Κανδηλώρου
Ενδοκρινολόγου

επιμέλεια: ΣΟΦΡΩΝΑ ΑΝΝΑ

Περισσοτερα...

Στρες - Αντιμετωπιστε το!

Ό,τι σας κάνει να αισθάνεστε ένταση, θυμό, απογοήτευση ή δυστυχία. Ίσως να είναι η σκέψη για την εξέταση οδήγησης την επόμενη εβδομάδα, μια επίσκεψη από έναν δύστροπο συγγενή, οι επιλογές που πρέπει να κάνετε όταν μετακομίζετε ή παντρεύεστε, ένα ατύχημα ή ένας τραυματισμός, οι φαινομενικά αδυσώπητες πιέσεις από την εργασία ή το αναπόφευκτο βάρος να αντιμετωπίσετε έναν θάνατο στην οικογένεια.

Έρευνα της Υπηρεσίας Υγείας και Ασφάλειας στη Βρετανία έδειξε ότι μισό εκατομμύριο άτομα πάσχουν από ασθένειες που σχετίζονται με το στρες στην εργασία - και πιθανόν ο αριθμός να είναι υποτιμημένος. Oι παράγοντες που σε κάποιους ανθρώπους προκαλούν στρες, σε άλλους προκαλούν διέγερση. Oι οδηγοί αγώνων ταχύτητας και οι ορειβάτες φαίνεται ότι απολαμβάνουν τις φυσικές προκλήσεις. Κάποιοι άνθρωποι λατρεύουν την αίσθηση να πηγαίνουν στη θάλασσα ενώ έχει κακό καιρό και να συμμετέχουν στο πλήρωμα σωσίβιων λέμβων. Aλλοι επιλέγουν να εργάζονται σε ουρανοξύστες και στέγες κτιρίων. Έτσι, ό,τι προκαλεί σε κάποιον στρες, για άλλον μπορεί να αποτελεί ευχαρίστηση.

Αμυνες εναντίον του στρες

Μπορούμε να αμυνθούμε στην επίθεση του στρες στη ζωή μας, κατανοώντας τι μας προκαλεί ένταση και μαθαίνοντας πώς να το αποφεύγουμε ή να το προσαρμόζουμε και να το υιοθετούμε καλύτερα. Oι κυριότερες άμυνες βρίσκονται μέσα μας και συνίστανται πρωτίστως σε σωματική και πνευματική ευεξία - ένα υγιές σώμα και ένα υγιές μυαλό.

Σωματικές Αμυνες
Μπορούμε να βελτιώσουμε τις άμυνές μας κάνοντας μια υγιή και ευχάριστη ζωή και προσέχοντας τους εαυτούς μας.

Ύπνος
Κατ' αρχήν, βεβαιωθείτε ότι κοιμάστε αρκετά. Σε αυτό μπορεί να σας ενθαρρύνει η γνώση τού πώς να χαλαρώνετε. Oι ώρες του ύπνου που χρειάζεται κάποιος διαφέρουν από άτομο σε άτομο, αλλά πιθανότατα αληθεύει ότι είναι αναγκαίος περισσότερος ύπνος στη διάρκεια περιόδων στρες, απ' όσο όταν η ζωή κυλά ομαλά. Να έχετε στον νου σας ότι αν κοιμηθείτε πάρα πολύ, αυτό μπορεί να σας κάνει να νιώσετε το ίδιο άσχημα, όπως και αν κοιμηθείτε πολύ λίγο. Τα προβλήματα ύπνου είναι κοινό χαρακτηριστικό όσων αισθάνονται ένταση, αλλά μην ανησυχείτε άσκοπα για μερικές κακές νύχτες - συνήθως μπορείτε να τις αντικαταστήσετε με μια καλή νύχτα ύπνου.

Αν αντιμετωπίζετε δυσκολίες στον ύπνο, μειώστε την καθημερινή συνολική κατανάλωση σε τσάι, καφέ και ελαφρά ποτά που περιέχουν καφεΐνη. Να παίρνετε το δείπνο σας νωρίς και να αποφεύγετε, απόγευμα και βράδυ, το δυνατό τσάι ή τον καφέ, εκτός και αν δεν περιέχει καφεΐνη. Προσπαθήστε να κουράσετε σωματικά τον εαυτό σας επιδιδόμενοι σε κάποια ευχάριστη άσκηση, για παράδειγμα μια γρήγορη βόλτα ή στην κηπουρική. Στη συνέχεια, κάνετε ένα μπάνιο και περάστε λίγη ώρα «αδειάζοντας» το μυαλό σας, πριν πέσετε στο κρεβάτι για να διαβάσετε ή να δείτε τηλεόραση. Μην απασχολείτε το μυαλό σας με προβλήματα - μπορούν να περιμένουν έως το πρωί! Αν δεν μπορείτε να κοιμηθείτε ή αν ξυπνάτε στη μέση της νύχτας και δεν μπορείτε να ξανακοιμηθείτε, σηκωθείτε, φτιάξτε ένα ρόφημα (προτιμάτε κάτι με ζεστό γάλα και όχι τσάι ή καφέ), κάνετε κάποια δουλειά που δεν απαιτεί σκέψη ή προσπάθεια, όπως το να τακτοποιήσετε το συρτάρι με τις κάλτσες σας ή την εργαλειοθήκη σας, και ύστερα επιστρέψτε στο κρεβάτι σας. Μην ξαπλώνετε έχοντας ανησυχίες. Προσπαθήστε να αποφεύγετε τα υπνωτικά χάπια, εκτός και αν είναι μόνο για μία ή δύο νύχτες, προκειμένου να σπάσετε τη συνέχεια της αϋπνίας. Τα χάπια πιθανόν να σας κάνουν να αισθάνεστε θολωμένοι και αποχαυνωμένοι το πρωί και, επιπλέον, λιγότερο ικανοί να αντεπεξέλθετε στη νέα ημέρα. Ίσως επίσης να εξελιχθούν σε μια ανεπιθύμητη συνήθεια, η οποία θα καταλήξει να σας προκαλεί ακόμη περισσότερο στρες.

Διατροφή
Προσπαθήστε να διατηρείτε το ιδανικό βάρος για το ύψος σας. Όλοι θα πρέπει να ακολουθούμε υγιεινή διατροφή, αποφεύγοντας τους κινδύνους που συνδέονται με το υπερβολικό βάρος και μειώνοντας ή προλαμβάνοντας τους κινδύνους να εμφανίσουμε ασθένειες που, ως γνωστόν, συνδέονται με τη διατροφή, όπως η στεφανιαία νόσος, η υπέρταση, ο καρκίνος του εντέρου και ο σακχαρώδης διαβήτης.

Oι βασικές αρχές είναι να καταναλώνουμε πολύ λιγότερα λίπη και παχυντικές τροφές, κυρίως όσες περιέχουν κεκορεσμένα λίπη και χοληστερόλη. Επίσης, να αυξάνουμε τις φυτικές ίνες καταναλώνοντας περισσότερα δημητριακά, όσπρια, φρέσκα φρούτα και λαχανικά και να περιορίζουμε τη ζάχαρη και το αλάτι. Η διατροφή αυτή μπορεί να είναι δύσκολη, αφού είναι αντίθετη σε όλα αυτά που πολλοί από εμάς αγαπάμε, όπως το παραδοσιακό κυριακάτικο γεύμα με «βαρύ» κρέας και τηγανητές πατάτες. Μην το παρακάνετε στην προσπάθειά σας για διατροφικές αλλαγές. Αλλάξτε μερικές τροφές κάθε φορά και προσθέστε νέες, αντί να αποκοπείτε χωρίς να αντικαταστήσετε αυτές που τρώτε τώρα και σας κάνουν κακό. Αν ζείτε για το κυριακάτικο γεύμα, μην το εγκαταλείπετε τελείως. Απλώς, προσπαθήστε να περιορίσετε τα πολλά λίπη. Το να αλλάξετε τη διατροφή σας δεν θα πρέπει να είναι βασανιστήριο αλλά ευχαρίστηση!

Να είστε προσεκτικοί με ό,τι πίνετε. Πολύ τσάι ή καφές πιθανόν να σας προκαλέσουν υπερδιέγερση και η υπερβολική ποσότητα αλκοόλ δεν είναι ασφαλώς φίλος της καλής υγείας. Θα πρέπει, επίσης, να αποφεύγετε ποτά με πολλή ζάχαρη ή καφεΐνη.

Άσκηση
Υπάρχει μόνο ένας τρόπος για να διατηρήσετε το σώμα σας σε φόρμα - η άσκηση. Όλοι χρειαζόμαστε τακτική σωματική άσκηση, το καλύτερο θα ήταν καθημερινά. Δεν απαιτείται τίποτα περισσότερο από ένα ευχάριστο 20λεπτο γρήγορο περπάτημα στον καθαρό αέρα. Η σωματική άσκηση, ωστόσο, μπορεί να περιλαμβάνει και πολύ περισσότερα. Κάνοντας τα ελάχιστα, το πιο πιθανό είναι να νιώσετε σωματικά και ψυχικά χαλαρωμένοι, ενώ θα είστε σε θέση να απολαύσετε έναν αναζωογονητικό ύπνο και η όρεξή σας θα βελτιωθεί. Το πιο σημαντικό είναι ότι η άσκηση που θα επιλεγεί, θα πρέπει να σας προσφέρει ευχαρίστηση - κάτι το οποίο για πολλούς από εμάς αποτελεί πρόβλημα!

Ψυχικές Αμυνες
Η βελτίωση της γενικής υγείας και της φυσικής κατάστασης μπορεί να μας προστατεύσει και να μειώσει τις συνέπειες του στρες επάνω μας. Κάποια γεγονότα, από τη φύση τους προκαλούν υπερένταση, αλλά πολλές από τις αντιδράσεις μας σ' αυτά εξαρτώνται από τις θέσεις, τα πιστεύω και τις αξίες μας. Το μυαλό έχει μια ολόκληρη σειρά από αμυντικούς μηχανισμούς (περιγράφονται στο τελευταίο κεφάλαιο αυτού του βιβλίου) και αν και μπορεί να βοηθούν βραχυπρόθεσμα, ενδέχεται να λειτουργήσουν ως φραγμοί στην προσαρμογή μας στη νέα κατάσταση και την αντιμετώπιση του στρες. Προκειμένου να ξεπεράσουμε το στρες, συνήθως δεν έχουμε διαθέσιμες τις κατάλληλες ή αρκετές στρατηγικές αντιμετώπισης. Χρειάζεται να μάθουμε νέες μεθόδους αυτοκαθοδήγησης και αυτοελέγχου.

Αυτοκαθοδήγηση
Όταν εκπαιδευόμαστε σε κάτι καινούργιο, όπως το να οδηγούμε αυτοκίνητο, μαθαίνουμε από τον συνδυασμό της παρατήρησης και της διδασκαλίας. Στην αρχή εκπαιδευόμαστε συνήθως από κάποιον άλλον, ύστερα επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία δίνοντας οδηγίες στον εαυτό μας και στο τέλος, αφού μάθουμε, είμαστε σε θέση να οδηγούμε αυτόματα, μηχανικά, χωρίς να σκεφτόμαστε συνειδητά τι κάνουμε.

Μπορούμε να εφαρμόσουμε μια παρόμοια διαδικασία στην καθημερινή μας σκέψη:

• Παρατήρηση
• Διδασκαλία
• Αυτοκαθοδήγηση
• Αυτόματη ικανότητα

Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι νιώθουμε στρες για επικείμενες εξετάσεις ή συνεντεύξεις για εργασία. Χρησιμοποιώντας λίγη φαντασία πριν από το γεγονός, μπορούμε πρώτον να προσέξουμε τον τρόπο που οι σκέψεις μας διαμορφώνονται συνήθως, όταν επίκειται στρες. Τι λέμε στους εαυτούς μας; Ίσως « Ω, Θεέ μου, τι μπορώ να πω;», «Εύχομαι να είχε τελειώσει», «Εύχομαι να μην το είχα αρχίσει», «Δύο ώρες ακόμη για να πάω», «Θα νομίσουν ότι είμαι ηλίθιος», και πάει λέγοντας.

Στη συνέχεια, μπορούμε να κάνουμε έναν κατάλογο με θετικές, πρακτικές οδηγίες, που θα είναι περισσότερο χρήσιμες. Όπως «Καλύτερα να είχα αρχίσει να γράφω» παρά «Είμαι πολύ νευρικός» ή «Αυτά είναι τα κύρια σημεία και τα πράγματα στα οποία θέλω να δώσω έμφαση» παρά «Δεν ξέρω τι ψάχνουν».

Τρίτον, κατά τη διάρκεια του γεγονότος, συμβουλεύουμε τους εαυτούς μας θετικά με τις πιο χρήσιμες οδηγίες που σκεφτήκαμε νωρίτερα, αντί να σπαταλάμε χρόνο και ενέργεια πανικόβλητοι ή επαναλαμβάνοντας συνεχώς άσχετες σκέψεις. Την κατάλληλη στιγμή, αυτή η διαδικασία γίνεται «αυτόματη».

Αυτοέλεγχος
Το να έχουμε ένα αίσθημα ελέγχου των πραγμάτων, μειώνει την ένταση της επιρροής τους. Αληθεύει ότι υπάρχουν κάποια πράγματα τα οποία δεν μπορούμε να ελέγξουμε ούτε στο ελάχιστο, αλλά υπάρχει συνήθως κάποια παράμετρος του προβλήματος που μπορούμε να αλλάξουμε προς όφελός μας, μειώνοντας έτσι το πιεστικό αίσθημα αδυναμίας.

Oι μέθοδοι αυτοελέγχου μπορεί να είναι πολύ χρήσιμες όταν θέλουμε να αλλάξουμε συγκεκριμένους τομείς της συμπεριφοράς μας ή της αντίδρασής μας σε ανθρώπους και γεγονότα. Πρώτον, παρατηρήστε προσεκτικά τη συμπεριφορά που σας προβληματίζει. Για παράδειγμα, θυμώνετε πάντοτε με ένα συγκεκριμένο άτομο στη δουλειά ή εκνευρίζεστε με την οικογένειά σας στη διάρκεια του πρωινού ή χάνετε μόνιμα το λεωφορείο/τρένο, επειδή αργήσατε να φύγετε από το σπίτι. Καταγράψτε τις συνθήκες σε ένα ημερολόγιο που θα έχετε γι' αυτόν τον σκοπό. Τώρα σκεφθείτε πρακτικούς τρόπους, με τους οποίους μπορείτε να τροποποιήσετε τη συμπεριφορά σας. Για παράδειγμα, αναπνεύστε βαθιά και ρωτήστε αυτόν που μέχρι πρότινος σας εκνεύριζε στη δουλειά, αν μπορείτε να τον βοηθήσετε. Πείτε κάτι καλό στο πρόγευμα. Βεβαιωθείτε ότι φεύγετε από το σπίτι έγκαιρα, για να προλάβετε το λεωφορείο/τρένο.

Το επόμενο μέρος της διαδικασίας αυτοελέγχου περιλαμβάνει ανταμοιβή. Επιλέξτε κάτι καλό με το οποίο θα επιβραβεύσετε τον εαυτό σας, όταν αλλάξετε τη συμπεριφορά που σας προβληματίζει και φτάσετε σε ένα συγκεκριμένο, προκαθορισμένο επίπεδο - αγοράστε στον εαυτό σας κάτι, αν καταφέρνετε να προλαβαίνετε το λεωφορείο/τρένο κάθε πρωί επί μία εβδομάδα χωρίς να βιάζεστε!

Χαλάρωση
Η χαλάρωση είναι μια χρήσιμη τεχνική για τις περιπτώσεις που αισθάνεσθε πιεσμένοι. Υπάρχει πληθώρα παρόμοιων μεθόδων, αλλά μία από τις πιο διαδεδομένες περιγράφεται στη σελ. 42. Διαβάστε τις οδηγίες και οικειοποιηθείτε τες πριν ξεκινήσετε. Ίσως να μπορείτε να αγοράσετε μια «κασέτα χαλάρωσης» από τον γενικό γιατρό σας ή από την τοπική βιβλιοθήκη. Να έχετε υπομονή και επιτρέψτε στον εαυτό σας πολλές δοκιμές πριν να περιμένετε τα πολύ ευεργετικά αποτελέσματα - για όσους είναι πολύ «σφιγμένοι», μπορεί να χρειαστεί χρόνος για να μάθουν να χαλαρώνουν.

Ξεκινήστε την πρακτική αφιερώνοντας 30 λεπτά, τρεις ή τέσσερις φορές ημερησίως. Στη συνέχεια, όταν νιώθετε καλύτερα, μειώστε τη «δόση» σε μία φορά την ημέρα. Αν αισθάνεσθε και πάλι στρες, αυξήστε τη «δόση»!

Τα πλεονεκτήματα της τακτικής χαλάρωσης

• Βελτιώνει τον ύπνο.
• Αυξάνει την πνευματική και τη σωματική κατάσταση.
• Καταπολεμά την κούραση.
• Μειώνει το άγχος και την ένταση.
• Δεν προκαλεί εθισμό.

Πως να τα Εφαρμόζετε Όλα Μαζί
Ως τρόπους για ταχύτατο έλεγχο του στρες συγκεντρώνουμε τις τεχνικές της καθημερινής αντιμετώπισής του, συνδυάζοντας τον έλεγχο των σωματικών και ψυχικών συμπτωμάτων λόγω στρες, τη χρήση της αυτοκαθοδήγησης, τις βαθιές αναπνοές και τη χαλάρωση. Για παράδειγμα, κολλήστε μια κόκκινη κουκίδα στο κέντρο του ρολογιού σας, για να σας υπενθυμίζει να εφαρμόζετε τον έλεγχο της σωματικής έντασης και των σκέψεων που μπορεί να προκαλούν στρες στη διάρκεια της ημέρας. Προκαλέστε τις σκέψεις (πείτε στον εαυτό σας «σταμάτα να πνίγεσαι από τη δουλειά») ή, το ελάχιστο, ανακουφίστε τον εαυτό σας μέσω της χαλάρωσης λέγοντας «χαλάρωσε» και κάντε το αυτό με μια βαθιά, αργή αναπνοή, την οποία θα κρατάτε για τρία έως έξι δευτερόλεπτα και θα εκπνέετε αργά, εφαρμόζοντας ταυτόχρονα την τεχνική χαλάρωσης.

 επιμέλεια: ΣΟΦΡΩΝΑ ΑΝΝΑ

 πηγή: health.in.gr

Περισσοτερα...