Κυριακή 6 Οκτωβρίου 2013

Εχει ζεστη ή κρυο στο φεγγαρι;






Οι θερμοκρασίες στο φεγγάρι είναι και οι μεγαλύτερες και οι μικρότερες απ' ότι στη Γη. Και στις δύο περιπτώσεις η θερμοκρασία παίρνει ακραίες τιμές.
Εάν βρισκόμασταν το πρωί στο φεγγάρι θα μπορούσαμε χωρίς καμία ιδιαίτερη προσπάθεια να βράσουμε αυγά ή να φτιάξουμε μία ωραία μακαρονάδα. Όταν ο ήλιος είναι υπερυψωμένος, η θερμοκρασία μπορεί να φθάσει και τους 100 βαθμούς Κελσίου. Εάν επρόκειτο να περάσουμε τη νύχτα στο φεγγάρι, θα πρέπει να διαθέτουμε έναν θερμό υπνόσακο, καθώς οι θερμοκρασίες μπορεί να φθάσουν και τους -173 βαθμών Κελσίου.
Δεδομένου ότι το φεγγάρι και η γη έχουν περίπου την ίδια απόσταση από τον ήλιο, λαμβάνουν την ίδια ποσότητα φωτός από αυτόν. Έτσι η θερμοκρασία της γης και του φεγγαριού θα πρέπει να είναι η ίδια. Όμως το φεγγάρι δεν διαθέτει ατμόσφαιρα με αποτέλεσμα να δημιουργούνται αυτές οι ακραίες θερμοκρασίες. Η απουσία ατμόσφαιρας δεν δίνει τη δυνατότητα να απορροφηθεί ένα μέρος της ηλιακής ενέργειας που φθάνει σε αυτό με αποτέλεσμα η επιφάνεια να είναι πολύ ζεστή. Από την άλλη η έλλειψή της δεν αποτρέπει τη διαφυγή θερμότητας κατά τη διάρκεια των σεληνιακών νυχτών με αποτέλεσμα τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες.


πηγή: www.sciencenews.gr

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΝΝΑ ΣΩΦΡΟΝΑ

Γιατι γινεται τοσο λογος για τις "Μαυρες Τρυπες";





Οι μαύρες τρύπες είναι ένα ανεξήγητο και αδιανόητο σημείο στο Σύμπαν. Μια ιδιομορφία, ένα σημείο στο χωροχρόνο όπου κάποτε ζούσε ένα από τα πιο γιγάντια άστρα του Γαλαξία μας. Είναι ένα από τα πιο μυστηριώδη ουράνια αντικείμενα. Μια μαύρη τρύπα είναι το σημείο εκείνο του διαστήματος όπου κάποτε υπήρχε ο πυρήνας ενός γιγάντιου άστρου. Ένας πυρήνας που περιείχε περισσότερα υλικά από τρεις ηλιακές μάζες και ο οποίος στην τελική φάση της εξέλιξης του άστρου έχασε την πάλη ενάντια στη βαρύτητα, με αποτέλεσμα τα υλικά του να καταρρεύσουν και να συμπιεστούν περισσότερο ακόμη και από τα υλικά ενός άστρου νετρονίων.
Αν μπορούσαμε να συμπιέσουμε τη Γη μας στο μέγεθος ενός κερασιού, θα την είχαμε μετατρέψει σε μια μαύρη τρύπα. Σήμερα η μαύρη τρύπα αντιμετωπίζεται σαν ένα πραγματικά αδιανόητο ουράνιο αντικείμενο, όπου οι νόμοι της φυσικής έχουν σηκώσει τα χέρια ψηλά, αδυνατώντας είτε να το περιγράψουν αναλυτικότερα είτε να προβλέψουν το τι συμβαίνει στο εσωτερικό του. Φυσικά μια μαύρη τρύπα είναι δύσκολο να κατανοηθεί από τον ανθρώπινο νου και ίσως αυτό να οφείλεται στον όρο "τρύπα". Πολλοί από μας φαντάζονται ένα κάποιο βαθούλωμα πάνω σε μια επιφάνεια ή το χαρακτηριστικό ομώνυμο σκίσιμο στην επιφάνεια ενός χαρτιού.
Δεν είναι μια τρύπα πάνω σε κάτι γιατί είναι από μόνη της κάτι. Είναι μια τρισδιάστατη σφαιρική τρύπα, μια σφαίρα ύλης και όχι ένα κενό ύλης. Οπουδήποτε κι αν βρίσκονται τα παράξενα αυτά αντικείμενα στο Σύμπαν, η ύπαρξή τους είναι μια πραγματικότητα. Γιατί είναι πλέον γεγονός ότι το αποτέλεσμα της ολοκληρωτικής κατάρρευσης ενός γιγάντιου άστρου είναι πάντοτε μια τέλεια σφαιρική μαύρη τρύπα, με τη μάζα της, το ηλεκτρικό της φορτίο και την περιστροφική της κίνηση.

πηγή: www.sciencenews.gr

 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΝΝΑ ΣΩΦΡΟΝΑ

Γιατι στο ουρανιο τοξο το κοκκινο ειναι πανω και το ιωδες κατω




Οι περισσότεροι από εμάς είχαμε την ευκαιρία να δούμε το ουράνιο τόξο μετά από μία σύντομη βροχή και να θαυμάσουμε την ακολουθία των χρωμάτων της ίριδας που εμφανίζονται πάντα με τη ίδια σειρά. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Γιατί τα χρώματα της ίριδας, εμφανίζονται πάντοτε με το κόκκινο από την εξωτερική πλευρά του ουράνιου τόξου, ενώ το γαλάζιο είναι πάντοτε από την εσωτερική;
Η απάντηση δίνεται στο παραπάνω σχήμα. Μια ακτίνα από ηλιακό φως εισέρχεται και διαθλάται μέσα στην κάθε σταγόνα νερού η οποία αιωρείται στην ατμόσφαιρα, ανακλάται στην εσωτερική πίσω επιφάνεια της σταγόνας και στην συνέχεια εξέρχεται και πάλι από αυτήν για να φθάσει στον παρατηρητή. Μια που ο δείκτης διάθλασης του νερού είναι μεγαλύτερος του αέρα η διάθλαση του φωτός τόσο κατά την είσοδό του στην σταγόνα, όσο και κατά έξοδό του από αυτήν είναι διαφορετική και εξαρτάται από το μήκος κύματός του, δηλαδή από το χρώμα του. Για διαφανή ή ημιδιαφανή υλικά μπορεί να δείξει κανείς ότι ο δείκτης διάθλασης είναι αύξουσα συνάρτηση της συχνότητας τουλάχιστον στην περιοχή του ορατού. Επομένως η γωνία διάθλασης είναι πιο μεγάλη για το γαλάζιο χρώμα απ’ότι για το κόκκινο. Αν θεωρήσουμε όλες τις παράλληλες ακτίνες του ήλιου που εισέρχονται σε μία σταγόνα και κάνουμε προσεκτικά τις πράξεις μπορούμε να δείξουμε ότι τελικά οι ακτίνες που αντιστοιχούν στο κόκκινο χρώμα εξέρχονται από τη σταγόνα υπό γωνία γύρω στις 42ο σε σχέση με την αρχική τους κατεύθυνση, ενώ οι μπλε σχηματίζουν γωνία γύρω στις 40ο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι σταγόνες οι οποίες στέλνουν κόκκινο φως στον παρατηρητή να βρίσκονται πιο ψηλά στον ουρανό απ’ότι οι σταγόνες που του στέλνουν το γαλάζιο φως. Έτσι κοιτώντας προς την κατεύθυνση των σταγόνων νερού ο παρατηρητής βλέπει το ουράνιο τόξο να προβάλλεται στον ουρανό και να έχει το κόκκινο χρώμα πάντοτε εξωτερικά του γαλάζιου.

ΠΗΓΗ: διαδικτυακό μάθημα (δωρεάν) του Πανεπιστημίου της Κρήτης:  ”Από τα Κουάρκ μέχρι το Σύμπαν”  -  διδάσκων: Ελευθέριος Οικονόμου