Παρασκευή 20 Απριλίου 2012
Τρίτη 17 Απριλίου 2012
Διαγωνισμoς για την Παγκoσμια Ημερα DNA
Ο διαγωνισμός στο Facebook αφορά μαθητές Λυκείου. Οι 15 πρώτοι μαθητές που θα απαντήσουν σωστά, θα κερδίσουν μία θέση σε διαδραστικό εργαστήρι απομόνωσης DNA, που θα γίνει στις 25 Απριλίου. Στο εργαστήρι αυτό θα απομονώσουν κύτταρα από το στόμα τους και θα ανακαλύψουν βασικές μεθόδους μοριακής βιολογίας και γενετικής.
H εννοια της ομορφιας (Richard P. Feynman)
Παρασκευή 13 Απριλίου 2012
Ο κυκλος συντηξης πρωτονιου-πρωτονιου
ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ
Πέμπτη 12 Απριλίου 2012
Τετάρτη 11 Απριλίου 2012
Τι εναι η «Στιγμη Μινσκυ» στην οικονομια;
Ήταν μία ηλιόλουστη ημέρα η 7η Σεπτεμβρίου 2006 στην Ουάσινγκτον. Και τον λαμπρό ήλιο της αμερικανικής πρωτεύουσας κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ότι θα μπορούσε στο επίπεδο της οικονομίας να τον αμφισβητήσει ένας καθηγητής. Και όμως, αυτό συνέβη. Την ημέρα εκείνη ο Νουριέλ Ρουμπινί, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, έβγαλε λόγο μπροστά σε ένα δύσπιστο ακροατήριο στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο Στο λόγο αυτόν χτύπησε ένα δυνατό καμπανάκι, που σε πολλούς από τους ακροατές ήχησε παράλογο. Όπως προέβλεψε, η οικονομία της χώρας θα βίωνε σύντομα μία στεγαστική κατάρρευση, από εκείνες που μόνο μία φορά στη ζωή του βλέπει κανείς. Ένα τεραστίων διαστάσεων πετρελαϊκό σοκ, με κάθετη μείωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης και αναπόφευκτα μια βαθιά οικονομική ύφεση.
Ένα τέτοιο πλήγμα θα ήταν ήδη αρκετά καταστροφικό. Ο Ρουμπινί, όμως, περιέγραψε ένα ακόμη πιο τρομακτικό σενάριο. Καθώς οι ιδιοκτήτες σπιτιών θα άφηναν απλήρωτες τις ενυπόθηκες οφειλές τους, το παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα θα έπαυε να λειτουργεί στο σύνολό του, διότι θα άρχιζαν να καταρρέουν χρεόγραφα τρισεκατομμυρίων δολαρίων που εξασφαλίζονταν με ενυπόθηκες απαιτήσεις. Η ραγδαία αυτή πτώση του στεγαστικού τομέα δεν είχε πάρει ακόμα σάρκα και οστά. «Είναι όμως επί θύραις» πρόσθεσε ο Αμερικανός καθηγητής, τονίζοντας ότι θα οδηγούσε «σε συστημικά προβλήματα για το οικονομικό σύστημα», πυροδοτώντας μία κρίση που θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρή ζημιά -ή ακόμα και την κατάρρευση των αμοιβαίων κεφαλαίων αντιστάθμισης κινδύνου και επενδυτικών τραπεζών, καθώς και χρηματοοικονομικών κολοσσών όπως η Fannie Mae και η Freddie Mac. Οι ανησυχίες του συνάντησαν έντονο σκεπτικισμό από το ακροατήριο.
Μέσα στον επόμενο ενάμιση χρόνο, καθώς οι προβλέψεις του άρχισαν να επαληθεύονται, ο Ρουμπινί επεξεργάστηκε λεπτομερέστερα το απαισιόδοξο όραμά του. Στις αρχές του 2008, οι περισσότεροι οικονομολόγοι υποστήριζαν ότι οι ΗΠΑ αντιμετώπιζαν απλώς μία συρρίκνωση της ρευστότητας. Ο Ρουμπινί, όμως, προέβλεψε ότι μία πολύ σοβαρότερη πιστωτική κρίση θα χτυπούσε τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και, με δραματικότερο τρόπο, τις χρηματοοικονομικές εταιρείες.
Πράγματι, πολύ πριν από την κατάρρευση της Bear Stearns, ο Ρουμπινί προέβλεψε ότι δύο σημαντικοί χρηματομεσίτες -δηλαδή, επενδυτικές τράπεζες- θα πτώχευαν και ότι οι άλλες μεγάλες εταιρείες θα έπαυαν να αποτελούν ανεξάρτητες οντότητες. Η Γουόλ Στριτ όπως την ξέραμε σύντομα θα εξαφανιζόταν, προειδοποιούσε ο Ρουμπινί, πυροδοτώντας ανακατατάξεις σε κλίμακα που δεν είχαμε ξαναδεί μετά την δεκαετία του 1930. Μέσα σε λίγους μήνες η Bear Stearns αποτελούσε μακρινή ανάμνηση και η Lehman Brothers είχε καταρρεύσει. Η Bank of America απορρόφησε τη Merrill Lynch ενώ η Morgan Stanley και η Goldman Sachs υποχρεώθηκαν τελικά να υποβληθούν σε μεγαλύτερη ρυθμιστική επίβλεψη, έχοντας μετατραπεί σε τραπεζικές εταιρείες συμμετοχών.
Ο Ρουμπινί δικαιώθηκε ακόμη και ως προς τις παγκόσμιες διαστάσεις της καταστροφής που προέβλεψε. Και το ερώτημα που τίθεται είναι γιατί δικαιώθηκε και ποιοι παράγοντες συνέβαλαν στη δικαίωση αυτή; Ένα άλλο ερώτημα είναι αυτό του ρόλου της ευφορίας όταν οι οικονομίες πάνε καλά κα ποιες εν τέλει μπορούν να είναι οι παρενέργειες στις ανθρώπινες συμπεριφορές.
Από τον Κάρολο Μαρξ, που προέβλεπε την κατάρρευση του καπιταλισμού, έως τον Γιόζεφ Σουμπέτερ, που θεωρούσε ότι οι καπιταλιστικές κρίσεις ήσαν στην ουσία αφετηρίες καινοτομίας γι αυτό και τις αποκαλούσε "δημιουργική καταστροφή", αμέτρητοι είναι οι οικονομολόγοι που αναλύουν και ψυχαναλύουν το φαινόμενο της οικονομικής κρίσεως.
Συνήθως δε το κάνουν βασιζόμενοι σε θεωρητικά οικονομικά εργαλεία, τα οποία συμβαίνει να μην λαμβάνουν πάντα υπ' όψιν τους ανθρώπινες ψυχολογίες και συμπεριφορές ή και μικροτάσεις που συσσωρευόμενες μπορούν να επηρεάσουν οικονομικές λειτουργίες και τις πραγματικότητες που αυτές δημιουργούν.
Ένα λοιπόν από αυτά τα άυλα φαινόμενα που επηρεάζουν την οικονομική ζωή και που σε μεγάλο βαθμό προκαλούν κρίσεις είναι αυτό που ένας σπουδαίος αλλά άγνωστος οικονομολόγος, ο Χάίμαν Μίνσκυ (1919-1996) αποκαλούσε "τύφλωση μπροστά στην καταστροφή". Κατά τον λευκορωσικής καταγωγής Αμερικανό καθηγητή του πανεπιστημίου Ουάσινγκτον στο Σαιντ-Λούις, οι χρηματοοικονομικές κρίσεις προκαλούνται από το γεγονός ότι σε περιόδους οικονομικής ευφορίας, όταν η ρευστότητα των επιχειρήσεων υπερέβαινε τις αποπληρωμές των χρεών τους, δημιουργείται η αποκαλούμενη κερδοσκοπική ευφορία, η οποία οδηγεί σε υπερβολικό δανεισμό, κυρίως για την αγορά ακινήτων, με αποτέλεσμα οι δανειζόμενοι να υπερδανείζονται πιστεύοντας ότι οι τιμές των ακινήτων τους θα τραβούν συνεχώς την ανηφόρα.
Όπως έγραφε ο Χ.Μίνσκυ στο βιβλίο του Σταθεροποιώντας Μιαν Ασταθή Οικονομία, τις στιγμές της ευφορίας "οι Κασσάνδρες που δεν σταματούν να επισημαίνουν ότι τίποτε θεμελιώδες δεν έχει αλλάξει και ότι υπάρχει ένα οριακό σημείο ύστερα από το οποίο θα ακολουθήσει μια βαθιά χρηματοοικονομική ύφεση, αγνοούνται φυσικά υπό τέτοιες συνθήκες". Ακόμα χειρότερα, όταν η φούσκα φθάνει στα ύψη ο Χ.Μίνσκυ έλεγε ότι "οι διάφοροι γκρινιάρηδες δεν έχουν στη διάθεσή τους μοδάτα έντυπα για να αποδείξουν την ισχύ των απόψεών τους", ενώ όσοι ανήκουν στο κατεστημένο αναπόφευκτα "αγνοούν επιχειρήματα που αντλούνται από μία μη συμβατική σχολή θεωρίας, ιστορίας και θεσμικής ανάλυσης".
Την κατάσταση αυτή -που οι οικονομολόγοι στις ΗΠΑ αποκαλούν στιγμή Μίνκσυ ή μοντέλο χρηματοοικονομικής αστάθειας- ο Γάλλος οικονομολόγος Αντρέ Ορλεάν πολύ εύστοχα χαρακτηρίζει ως "τύφλωση μπροστά στην καταστροφή". Οι οικονομολόγοι που εξετάζουν το φαινόμενο αυτό δέχονται ως υπόθεση εργασίας ότι, ο ανορθολογισμός σημαντικών παικτών της σε μία οικονομία, τους καθιστά ανίκανους να αντιληφθούν την επερχόμενη καταστροφή. Και το ερώτημα που τίθεται σε αυτή τη νεοκεϋνσιανή προσέγγιση είναι αυτό των παραγόντων που δημιουργούν συνθήκες ανορθολογισμού -η απάντηση στο οποίο δεν είναι απλή.
Ένα, όμως, πράγμα είναι βέβαιο: Βασικός παράγοντας δημιουργίας και τροφοδοσίας ανορθόλογων συμπεριφορών και επιλογών είναι το κράτος και ο θεσμικός του ρόλος σε μία οικονομία. Κατά κύριο λόγο, όσο περισσότερη ανάμιξη έχει η κρατική εξουσία στην δημιουργία εκ του μηδενός χρήματος, και άρα πιστώσεων, τόσο πιο επιρρεπείς είναι οι δανειστές και δανειζόμενοι να παρασύρονται από ανορθόλογες συμπεριφορές -αμφότερες δε οι πλευρές, όπως υποστηρίζει και ο Χ.Μίνσκυ, για λόγους που έχουν σε μεγάλο βαθμό κερδοσκοπικό χαρακτήρα. Στις καπιταλιστικές κοινωνίες, υποστήριζε ο Αμερικανός καθηγητής, το περιουσιακό στοιχείο -όπως το ακίνητο, για παράδειγμα- ανατιμάται μέσω του δανεισμού, ωθώντας όλους τους δανειολήπτες να αναλαμβάνουν μεγαλύτερα χρέη. Καθώς η ποσότητα των μη εξυπηρετήσιμων δανείων διογκώνεται, το σύστημα γίνεται ολοένα και πιο ώριμο για χρηματοοικονομική καταστροφή.
Γιατί; Διότι, μέσω των πιστώσεων, δημιουργείται μία φούσκα που, όταν σκάει, για να αποφευχθούν τα χειρότερα -που στην ουσία είναι η τιμωρία δανειστών και δανειοληπτών-, έρχεται το κράτος ή η κεντρική τράπεζα ως ύστατος δανειστής και παρέχει την αναγκαία χρηματοδότηση σε τράπεζες, επιχειρήσεις και ιδιώτες, ώστε να αναθερμανθεί η οικονομία και να αποφευχθεί ο αποπληθωρισμός.
Αυτό, δηλαδή, που δεν συνέβη το 1930, έγινε το 2007 και το 2008 στις ΗΠΑ και επαναλαμβάνεται τώρα στην Ευρώπη. Στις ΗΠΑ, η Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα (Fed), αντί να αφήσει χιλιάδες τράπεζες και επιχειρήσεις να καταρρεύσουν όπως είχε γίνει το 1930, αντίθετα ενίσχυσε την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών, έσωσε επιχειρήσεις και έστω πλημμελώς, μέσα από φοροελαφρύνσεις, προσπάθησε να τονώσει και την ζήτηση.
Στην Ευρώπη, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), υπό τις σημερινές συνθήκες, από ρυθμιστής της έκδοσης του ευρώ έχει μεταμορφωθεί σε θεματοφύλακα και ρυθμιστή της κυκλοφορίας του χρήματος στις ευρωπαϊκές οικονομίες, με κατεύθυνση όχι τόσο την πραγματική οικονομία αλλά τις εθνικές γραφειοκρατίες.
Εν ολίγοις, η ΕΚΤ δεν ενισχύει τη ρευστότητα της πραγματικής οικονομίας αλλά την αντίστοιχη του διατραπεζικού τομέα, με αποτέλεσμα την συσσώρευση υποχρεώσεων προς το ευρωσύστημα. Πρόκειται για μία νεοπαγή κεϋνσιανή τακτική, της οποίας τα μεσοπρόθεσμα αποτελέσματα είναι αβέβαια και σίγουρα εμπεριέχουν υψηλούς κινδύνους. Κίνδυνοι που εδράζονται στις θεσμικές και δομικές αδυναμίες της ευρωζώνης και στις μεγάλες ανταγωνιστικές αποκλίσεις μεταξύ των μελών της. Αν αυτές οι εγγενείς αδυναμίες δεν καταπολεμηθούν με βαθύτατες μεταρρυθμίσεις, αλλά και γερές ενέσεις ρευστότητας στον ευρωπαϊκό νότο, θα οδηγήσουν το επιβαρυμένο ευρωσύστημα σε μία νέα "παγίδα χρέους", η οποία θα είναι πλέον και οριστικά διαλυτική για την Ευρώπη.
Ευχή μας, έτσι, είναι η σημερινή κρίση της ευρωζώνης να είναι μια μορφή "δημιουργικής καταστροφής", κατά Σουμπέτερ, παρά μία κατά Μίνσκυ "τύφλωση μπροστά στην καταστροφή"…
Πηγή: ΑΘΑΝ. Χ. ΠΑΠΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΣ - Ναυτεμπορική
Δευτέρα 9 Απριλίου 2012
Αλμα κυλΙνδρου καθΩς κυλιεται σε κεκλιμενο επιπεδο
Ένας κύλινδρος κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει σε ένα κεκλιμένο επίπεδο. Αφού διανύσει κάποια απόσταση βλέπουμε ότι ο κύλινδρος αναπηδά! Επιπλέον, όσο μεγαλύτερη είναι η κλίση του κεκλιμένου επιπέδου τόσο γρηγορότερα αναπηδά. Γιατί συμβαίνει αυτό;
για την απάντηση πατήστε ΕΔΩ
Γιατι η μια οψη της Σεληνης ειναι αθεατη απο καθε επιγειο παρατηρητη;
Διαβάστε την απάντηση:
Η Σελήνη χρειάζεται περίπου τον ίδιο χρόνο για να κάνει μια πλήρη περιστροφή γύρω από τον άξονά της, με τον χρόνο που χρειάζεται για μια πλήρη περιφορά γύρω από τη Γη και έτσι βλέπουμε μόνο την ίδια πλευρά της.
Κυριακή 8 Απριλίου 2012
Τετάρτη 4 Απριλίου 2012
Eκθεση-αφιερωμα στο Ναυαγιο των Αντικυθηρων
378 εκθέματα που συνθέτουν τα αποτελέσματα μιας διαχρονικής και διεπιστημονικής έρευνας γύρω από το Ναυάγιο των Αντικυθήρων παρουσιάζονται στη νέα περιοδική έκθεση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, που ανοίγει τις πύλες της στο κοινό στις 6 Απριλίου.
Έναν και πλέον αιώνα μετά την εκκίνηση της επιχείρησης ανέλκυσης του αρχαίου φορτίου από το ναυάγιο, τα ευρήματα του ρωμαϊκού πλοίου της Ελληνιστικής Εποχής παρουσιάζονται για πρώτη φορά μαζί στην έκθεση με τίτλο "Το Ναυάγιο των Αντικυθήρων - Το Πλοίο, οι Θησαυροί, ο Μηχανισμός".
Το ναυάγιο εντόπισαν σφουγγαράδες της Σύμης στη θάλασσα των Αντικυθήρων τον Μάιο του 1900 και 6 μήνες αργότερα άρχισε η οργάνωση της επιχείρησης ανέλκυσης του πολύτιμου φορτίου του πλοίου, που ολοκληρώθηκε το 1901 με τη συνδρομή και του Βασιλικού Ναυτικού. Το 1976 πραγματοποιήθηκε η δεύτερη φάση της ανέλκυσης από την Αρχαιολογική Υπηρεσία, με τη βοήθεια του Ζακ Υβ Κουστώ και της ομάδας του ωκεανογραφικού "Καλυψώ".
Στο επίκεντρο της έκθεσης του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου βρίσκεται ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων, που αποτελεί τον αρχαιότερο πολυσύνθετο υπολογιστή, με τον οποίον προσδιορίζονταν οι θέσεις του Ήλιου, της Σελήνης και άλλων γνωστών για την εποχή πλανητών. Ο Μηχανισμός χρησιμοποιούνταν για την πρόβλεψη των εκλείψεων και για την τήρηση ενός πολυετούς ημερολογίου με μεγάλη ακρίβεια. Πρόκειται για μια μοναδική και παγκοσμίου ενδιαφέροντος συσκευή μαθηματικής και αστρονομικής επιστήμης.
Το ναυάγιο του φορτηγού πλοίου -χωρητικότητας 300 τόνων- χρονολογείται στο 60-50 π.Χ., ενώ το φορτίο του χρονολογείται από τον 4ο έως και τον 1ο αιώνα π.Χ. και υποδεικνύει την πρώτη εμπορία έργων τέχνης, στο τέλος της ελληνιστικής εποχής και της δημοκρατικής περιόδου της Ρώμης.
Τα 378 εκθέματα της έκθεσης παρουσιάζονται σε τέσσερις ενότητες:
1. Το ιστορικό της ανέλκυσης - H Αυγή της ενάλιας αρχαιολογίας, όπου παρουσιάζονται το χρονικό των επιχειρήσεων της ανέλκυσης και των πρώτων συντηρήσεων των πολύτιμων αρχαιοτήτων, καθώς και σχετικά κρατικά έγγραφα και δημοσιεύματα του Τύπου της εποχής.
2. Το πλοίο του ναυαγίου - Το μέγεθός του, το πλήρωμα και οι επιβάτες του, όπου παρουσιάζονται κομμάτια από το κύτος του πλοίου, εξαρτήματα από τον εξοπλισμό του και αντικείμενα που χρησιμοποιούνταν από το πλήρωμα και τους επιβάτες του.
3. Η πορεία και το φορτίο του πλοίου, όπου μπορεί κανείς να πληροφορηθεί σχετικά με το είδος των προϊόντων που μετέφερε το φορτηγό, από πού ξεκίνησε, πού έγινε η φόρτωση και ποιος ήταν ο προορισμός του, καθώς και να θαυμάσει χάλκινα και μαρμάρινα αγάλματα, γυάλινα αγγεία, χάλκινα σκεύη και χρυσά κοσμήματα που ανασύρθηκαν από το ναυάγιο.
4. Ο Μηχανισμός, όπου εκτίθενται όλα τα σωζόμενα θραύσματα -7 μεγάλα και 75 μικρότερα- του Μηχανισμού των Αντικυθήρων, μαζί με τα έως τώρα συμπεράσματα της διεπιστημονικής μελέτης του, με σχέδια, ραδιογραφίες, τομογραφίες, ψηφιοποιημένες προσομοιώσεις και αντίγραφα των κατά καιρούς προτεινόμενων ανακατασκευών του.
Στο πλαίσιο της έκθεσης προβάλλονται ντοκιμαντέρ για το ναυάγιο και τον Μηχανισμό, καθώς και μια μικρής διάρκειας 3D ταινία, που συμβάλλουν στην ολοκληρωμένη παρουσίαση των ευρημάτων του ναυαγίου, η μερική ανέλκυση του οποίου σηματοδοτεί την αυγή της ενάλιας έρευνας παγκοσμίως.
Η έκθεση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου για το Ναυάγιο των Αντικυθήρων εγκαινιάζεται στις 5 Απριλίου 2012 και θα διαρκέσει ένα έτος, έως τις 28 Απριλίου 2013.
πηγή: http://www.megatv.com/
Το νεο ωρολογιο προγραμμα των μαθηματων της Β΄ ταξης του Γενικου Λυκειου για το 2012-13
Το πρόγραμμα για τις αλλες τάξεις παραμένει το ίδιο.
Δευτέρα 2 Απριλίου 2012
Απολυτα σωστος ο Αϊνσταιν για τη διαστολη του Συμπαντος
 |
Το Σύμπαν κινείται όπως προέβλεψε ο Αινστάιν πριν από ένα αιώνα |
Βρετανοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι οι προβλέψεις του Αϊνστάιν για την εξέλιξη του Σύμπαντος και ειδικότερα για την διαστολή του ήταν εξαιρετικά ακριβείς. Η νέα έρευνα επιβεβαιώνει όσα αναφέρονται στη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας και δείχνει ότι το Σύμπαν διαστέλλεται με επιταχυνόμενο ρυθμό αλλά και ότι πολλές δομές του όπως τα γαλαξιακά σμήνη αυξάνουν το μέγεθος τους.
Η διαστολή
Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Πόρτσμουθ έκαναν λεπτομερείς παρατηρήσεις στις κινήσεις των γαλαξιών και ειδικότερα στη μεταβολή των αποστάσεων μεταξύ τους. Όπως διαπίστωσαν η διαστολή του Σύμπαντος συνεχίζεται απρόσκοπτα και τα χαρακτηριστικά της ταιριάζουν απόλυτα με τις προβλέψεις του Αϊνστάιν που διατυπώθηκαν στη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας το 1916.
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η διαστολή του Σύμπαντος ξεκίνησε πριν από 5-6 δισεκατομμύρια έτη.
«Σχεδιάσαμε την έρευνα μας βασισμένοι στη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας και διαπιστώσαμε ότι το Σύμπαν συμπεριφέρεται ακριβώς όπως αναμέναμε. Ο ρυθμός επιτάχυνσης της διαστολής του Σύμπαντος αλλά και η αύξηση του μεγέθους των αντικειμένων μέσα σε αυτό ταιριάζουν απόλυτα με όσα αναφέρονται στην Γενική Θεωρία» αναφέρει ο Γουίλ Πέρσιβαλ, μέλος της ερευνητικής ομάδας που έκανε τις σχετικές ανακοινώσεις κατά την διάρκεια του Εθνικού Συνεδρίου Αστρονομίας της Βρετανίας.
«Γνωρίζαμε ότι οι προβλέψεις της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας ήταν εξαιρετικά ακριβείς για τις αποστάσεις εντός του ηλιακού μας συστήματος. Μπορούμε τώρα να πούμε ότι το ίδιο ακριβείς είναι και για αποστάσεις 100 εκατομμυρίων ετών φωτός μακριά από εμάς. Παρατηρούμε το Σύμπαν σε αποστάσεις δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερες από εκείνες που κοιτούσε ο Αϊνστάιν όταν έκανε έλεγχο της θεωρίας του αλλά από ό,τι φαίνεται οι προβλέψεις του είναι σωστές» υποστηρίζει η Μπεθ Ρίντ, στέλεχος της NASA.
πηγή: http://www.tovima.gr/science
Πέμπτη 29 Μαρτίου 2012
Αντιδοτο στον μαρασμο
του Σαράντου Καργάκου -ιστορικού, φιλολόγου και δοκιμιογράφου
Εἰλικρινά, αὐτό πού μέ φοβίζει στόν παρόντα καιρό δέν εἶναι ἡ οἰκονομική κρίση, ὅσο ὁ νεανικός μαρασμός καί ὁ «ξεχαρβαλισμός» (ἄς μοῦ συγχωρεθεῖ ὁ νεολογισμός). Βλέπω τούς νέους μαραμένους, μερικούς μανιασμένους καί κάποιους –λίγους εὐτυχῶς– παντελῶς ξεσαλωμένους. Εἶναι αὐτοί πού τρῶνε ὡς ἐπιδόρπιο τά «Σταφύλια τῆς Ὀργῆς» τοῦ Στάινμπεκ (ἄν τόν ἔχουν ἀκουστά) καί πού προσπαθοῦν τήν κάθε δύσκολη ἡμέρα μας νά τήν κάνουν «dies iroe» (= ἡμέρα ὀργῆς) καί καταστροφῆς. Ὡσάν διά τῆς καταστροφῆς θά προκύψει ἡ σωτηρία!
Δέν θέλω νά ἀσχοληθῶ μέ αὐτά τά περίφημα «Ὀργισμένα νιάτα» πού ξεκίνησαν, ὅταν ἤμουν κι ἐγώ ἕνα ὀργισμένο ἀλλά σκληρά ἐργαζόμενο «νιάτο»! Ἀπό τήν ἐποχή πού ἀνέβηκε στή σκηνή τό ἔργο τοῦ Ὄσμπορν, κάθε νεανική φουρνιά τό παίζει ὀργισμένη. Μέχρι πού κομφορμιστικά νά γίνει βολεμένη. Ὅπως θά γίνουν καί οἱ περισσότεροι τῆς σήμερον «ὀργισμένοι». Διότι ἡ ὀργή «πουλάει» πολιτικά.
Τό πρόβλημα γιά μένα εἶναι, τί γίνεται μέ τά ἄλλα παιδιά πού ἀπό τήν οἰκογενειακή θερμοκοιτίδα πέσανε στήν παγωνιά. Καί πού τό σχολεῖο τά ἔκανε ἀνάπηρα. Τά ἔμαθε νά μήν ξέρουν νά κάνουν καμμιά δουλειά. Θηλυκά πού δέν ξέρουν νά ράψουν ἕνα κουμπί, ἀγόρια πού δέν ξέρουν νά χειρισθοῦν μιά «πένσα», μιά τανάλια. Νά φυτέψουν ἕνα λουλούδι, νά κλαδέψουν ἕνα δεντρί.
Τό σοβαρότερο πάντως ἔγκλημα εἶναι αὐτό πού διαπράχθηκε εἰς βάρος τῆς νεανικῆς ψυχῆς. Ἔσβησε ἀπό τά στήθη τῶν νέων τό ἔμψυχον καί τό εὔψυχον, ὅπως θά ἔλεγε ὁ Θουκυδίδης. Ψυχές χωρίς ψυχή. Ξύλα πού δέν κάνουν οὔτε γιά προσάναμμα. Δέν εἶναι βέβαια εὐθύνη δική τους αὐτή ἡ φθοροεργός ἐπίδραση στόν ψυχικό τους κόσμο. Βασικοί φθορεῖς εἶναι ἡ οἰκογένεια, τό σχολεῖο, ἡ πολιτεία, ἡ περιρρέουσα κοινωνική ἀτμόσφαιρα καί τά ΜΜΕ, πού ἔχουν ἀναλάβει τόν κύριο ρόλο στήν «κακοπαιδαγώγηση» τῆς νεολαίας. Χρόνια τώρα ὅλοι μιλᾶνε στά παιδιά γιά δικαιώματα. Οἱ λέξεις καθῆκον, ὑποχρέωση, εὐθύνη ἔχουν ἀποβληθεῖ. Ὅλα τά σχολικά σκαλαθύρματα μνημονεύουν τή λέξη δικαίωμα. Τό καθῆκον ποτέ. Ἀλλ᾽ ἡ παιδεία τῶν δικαιωμάτων ἔφερε τήν ψυχική ἀτροφία.
Μπορεῖ τά παιδιά νά ἔπαιρναν σωματικό βάρος ἀλλά ἔχαναν σέ εἰδικό βάρος! Ἀκόμη καί τά τραγούδια (ἄν λέγεται τραγούδι αὐτή ἡ ἀκουστική τραγωδία!) πού ἀκοῦνε, ἀντί νά δημιουργεῖ μιά ἀνθισμένη, πλάθει ἀπεναντίας μιά χαλασμένη ψυχή.
Μπορεῖ ἐμεῖς, τά παιδιά τῆς Κατοχῆς, νά μήν χορτάσαμε ψωμί, ἀλλά χορτάσαμε τραγούδι. Τραγούδι πού ἔκανε ὄρθιες ψυχές, πού ἔκανε εὐαίσθητες τίς καρδιές. Παρότι Μανιάτης, γαλουχήθηκα, ἐκτός ἀπό τό ἀναγκαῖο μοιρολόι, μέ τίς ὑπέροχες κρητικές μαντινάδες. Στή φτωχογειτονιά πού μεγάλωσα, ἐκτός ἀπό τούς βάρδους τοῦ μπουζουκιοῦ, εἶχα τήν τύχη νά γνωρίσω καί δύο ὑπέροχους Κρητικούς. Ἄνθρωποι τῆς δουλειᾶς. Καί μάλιστα σκληρῆς δουλειᾶς.
Ἀλλά τό βράδυ ἔκαναν τό χαμόσπιτό τους παράδεισο. Ὁ ἕνας μέ τή λύρα κι ὁ ἄλλος μέ τό χρυσό λαρύγγι. Κοντά τους γνώρισα τίς μαντινάδες. Μιά ποίηση λιτή, μεγαλόπρεπη, μέ σύντομη ἔκφραση ἀλλά πού εἶχε λάμψη κεραυνοῦ. Ἦχος πού μετουσιωνόταν σέ ἰαχή ἐλευθερίας, σέ μάθημα παλληκαριᾶς, λεβεντιᾶς, ἀπροσκύνητου ἤθους.
Κυρίως, ὅμως, οἱ μαντινάδες αὐτές στάθηκαν γιά μένα ὑψηλό μάθημα κοινωνικῆς εὐθύνης.
Κι ἔτσι τῆς δίδαξα στούς χιλιάδες μαθητές μου. Ἡ ζωή εἶναι δική σου ὑπόθεση• ὄχι τοῦ κράτους. Φτιάξε γερά τόν ἑαυτό σου καί μετά κτίσε μόνος τή ζωή σου. Μήν περιμένεις ἀπό κανέναν νά κάνει γιά σένα ὅ,τι μπορεῖς νά κάνεις μόνος σου! Τί καλύτερο μποροῦμε νά διδάξουμε σήμερα τά παιδιά ἀπό τίς μαντινάδες πού τραγουδούσαμε παλιά; Αὐτές δημιουργοῦσαν μιά ἀγωγή πού ἔφερνε τήν ἀναγωγή. Κι αὐτές, ἄν γίνονταν βίωμα τῶν σημερινῶν παιδιῶν, θά μποροῦσαν νά τούς σταθοῦν ὁδηγός στά σκοτεινά μονοπάτια τοῦ μέλλοντος. Γι᾽ αὐτά τά τρομαγμένα παιδιά προσφέρω ἀπό μνήμης ὅ,τι ἐδίδασκα παλιά:
«Ὄντες λογιάσεις μιά δουλειά,
ὄρτσα καί μή φοβᾶσαι
Ἀμόλα τη τή νιότη σου
καί μήν τηνε λυπᾶσαι!
Ὄρτσα, διόλε, τήν πίστη σου
κι ὅπου τό βγάλει ἡ βράση
γιά πού θά σάσει (= φτιάξει) μιά δουλειά
γιά πού θ᾽ ἀποχαλάσει...».
Ποιό μήνυμα πρέπει νά μεταδώσουμε στά παιδιά; Ἕνα ἀρκεῖ: «Μπορεῖς, τόλμησε μόνο».
Αὐτό πού ἔλεγαν οἱ ἀρχαῖοι, «Ὁ τολμῶν νικᾶ», τό ἔλεγαν –ἴσως καί νά τό λένε ἀκόμη– οἱ Κρητικοί σέ κάθε τους τραγούδι. Τό πρόσωπο τῆς ἀδάμαστης, τῆς πολυαιματωμένης Κρήτης λάμπει σάν πετράδι στό κορμί τῆς Ἑλλάδος καί τό τραγούδι της, ἐκεῖνο τό κέλευσμα γιά ἡρωική στάση ζωῆς εἶναι τό ὑψηλότερο μάθημα πολιτικῆς καί κοινωνικῆς ἀγωγῆς. Θυμᾶμαι:
«Ἀπού ᾽ναι νιός καί δέν πατεῖ
τό μάρμαρο νά τρίζει,
ἴντα τή θέλει τή ζωή
νά τηνε κουλαντρίζει...».
Θέλει παλληκαριά ἡ ζωή γιά νά τήν «κουλαντρίσουμε» σωστά. Αὐτό πρέπει νά τό ποῦμε στά παιδιά. Δέν ἀρκεῖ μόνον ἡ ὑλική τροφή. Χρειάζεται καί μιά ψυχοτονωτική ἀγωγή. Ὄχι μέ ψυχοφάρμακα. Ἀλλά μέ μιά παιδεία εἰς ἡρωισμόν. Ἡρωισμό γράφω, ὄχι μαγκιά. Ἡ μαγκιά μάγκωσε τήν Ἑλλάδα καί τήν καθήλωσε στά χαμηλά. Παιδεία πού νά προσφέρει ἰδανικά. Κάποτε δίδασκα: «Νέοι χωρίς ἰδανικά κέλυφος ἄνευ οὐσίας». Κανείς δέν διενοεῖτο τότε νά διαφωνήσει. Φέτος πού τό εἶπα κάπου, ἕνας νεαρός μοῦ ἀπάντησε: «Πλάκα μᾶς κάνεις; Τά ἰδανικά τώρα εἶναι στά παλιατζήδικα».
Δέν τό ἀποκλείω. Ἐκεῖ τά ρίξανε οἱ ἀρχιτέκτονες τῶν ἐκπαιδευτικῶν μεταρρυθμίσεων. Ἀλλά μαζί μέ τά πεταμένα στά σκουπίδια ἰδανικά, πετάγονται σάν ἄδεια κουτιά καί τά ἴδια τά παιδιά. Ἀπό κάπου βαθειά ἀκούω νά ἔρχεται μιά ἀπελπισμένη νεανική κραυγή:
– Δῶστε μου ἕνα ζευγάρι μεταχειρισμένα –ἔστω– ἰδανικά. Ἴσως ὁ λόγος αὐτός τοῦ Ἴψεν, ἄν πολλαπλασιασθεῖ, νά μᾶς ὑψώσει κάποια στιγμή.
πηγή: http://www.elzoni.gr/html/ent/529/ent.18529.asp
